جانمايي ؛معضل بزرگ صنعت فولاد

اقتصاد ملی: یادداشت وارده/ دكتركيانوش آقايي
جانمايي ؛معضل بزرگ صنعت فولاد
دیگران چه می خوانند:
به گزارش اقتصاد ملی: اصولا يكي ازمشكلات اساسي صنعت دركشور عدم وجود يك نيازسنجي دقيق ؛دائمي وپايدار است ؛وجود اين بليه را مي توان اصلي ترين عامل نابساماني وآشفتگي درعرصه صنعت دانست چرا كه اين معضل باعث شده ومي شود كه سرمايه هاي مالي كشور بصورت عجيبي ازبين برود وضررهاي زيادي را متوجه سرمايه گذاران نمايد.

به دليل نبود يك برنامه نيازسنجي ؛سرمايه گذاران نمي توانند با يك امنيت خاطر اقدام به سرمايه گذاري نمايند چرا كه معلوم نيست دركشورمثلا چقدر نيازبه كارخانه هاي توليد ماكاروني يا دستمال كاغذي داريم وطي سال هاي دهه 60و70 ديديم كه چقدر سرمايه هاي مردم وكشور به خاطر اين صنايع هدر رفت ونابود شد.

ازدهه 80 تاكنون بخصوص درچندسال گذشته همين معضل را ما درصنعت فولاد وصنايع پايين دستي آن شاهدبوده ايم وبهمين شكل شاهد هدررفت سرمايه ها ومعضلات بعدي هستيم.اينكه متوليان امر هنوز به طئردقيق نمي دانند وآماردرستي ندارند كه ما چقدر به احداث .ارخانه هاي فولادي نيازداريم باعث شده است تا به معضل جديدتروحادتري دراين صنعت برسيم بنام "معضل جانمايي "!!

عدم جانمايي صحيح ودرست براي صنعت فولاد نه تنها به اقتصاد ماكمك نكرده بلكه شاهد تنش هاي شديد اجتماعي بين مردم وسرمايه گذاران بوده ايم كه كار را به تيروتفنگ و....رسانده است؛(نمونه مشخص آن درگيري بين مردم منطقه سپيددشت چهارمحال وبختياري وكارخانه فولادي اين منطقه مي باشد)
بر اساس آخرين برآوردهاي طرح جامع فولاد كشور؛ برای دستیابی به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام تا افق ۱۴۰۴ به ۴۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است که از این میزان ۲۰ میلیارد دلار به صنعت فولاد و ۲۵ میلیارد دلار برای تامین امکانات زیربنایی باید تخصیص یابد؛ به همین دلیل باید توازن در توسعه‌های بالادستی و زیربنایی صنعت فولاد مورد توجه جدی قرار گیرد.

درشرايط كنوني مهمترين معضل دراين صنعت جانمايي هاي نادرست ومشخصادر طرح هايي مانند فولاد مباركه ؛فولاد خراسان ؛فولادآذربايجان وطزح هاي استاني  فولادي موسوم به هفتگانه است.اين طرح هاكه درسال 1386 اوایل دولت نهم کلنگ‌زنی شدند؛ و با مشکلات اجرایی مانند عدم جانمايي مناسب  این طرح‌ها، نبود امکانات زیربنایی روبرو شدند كه عملا باعث شد كه عملياتي  شدن اين طرح حدود 12سال طول بكشد.کارشناسان براين عقيده هستند كه باجانمايي مناسب طرح هاي فولادي میزان هزینه‌های مصرف برق و آب درآن ها به طور چشمگیری کاهش مي یابد. برنامه توسعه ظرفیت تولید فولاد تا مرز ۵۵ میلیون تن در حالی است که متولیان حوزه صنعت برای تامین آب، بهره‌گیری از پساب فاضلاب شهری را مورد توجه قرار داده‌اند و در بخش برق نیز استفاده از تکنولوژی‌های جدید پیش‌روی تولیدکنندگان قرار گرفته است.

اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که جانمایی طرح‌های هفت‌گانه فولادی بر مبنای يك تفكروبرنامه اقتصادی نبوده بلكه  عمدتاناشي  از فشارهاي نمايندگان مجلس ؛عوامل سیاسی و اجتماعی بوده اند. وهمين عامل باعث شده است تااين طرح ها دچاركمبودشديد آب؛عدم دسترسي مناسب به ناوگان جاده اي وريلي وعدم دسترسي به انرژي مناسب وارزان بشوند

 هرچند كه صنعت فولاد يكي ازمهمترين پارامترهاي توسعه يافتگي يك كشور محسوب مي شود اما اين مهم نبايدسياست گذاران را دچارتصميم گيري هاي احساسي وغلط نمايد به گونه اي كه مشكلات بعدي ديده نشوند. توسعه طرح‌های فولادی یکی از شاخص‌های پیشرفت کشور است که در عین رعایت اصول مصارف انرژی، باید استفاده از مواد اولیه از جمله سنگ‌آهن، استفاده از نیروی کار متخصص و امکانات جغرافیایی و ... نیز مدنظر قرار گیرد؛كه متاسفانه اين موارد حلقه مفقوده صنعت فولاد كشورهستند.

درشرايط كنوني كه براساس طرح جامع فولاد كشور؛احداث واحدهاي جديد فولادي بايد درسواحل درياها وبنادرباشد مي طلبد كه اين مهم جدي ترگرفته شود تا درآينده نزديك دچارمشكلاتي براي صادرات محصولات وواردات مواد اوليه نشويم .

 بررسی روند توسعه صنعت فولاد در کشورهایی چون ژاپن و کره نیز نشان می‌دهد این کشورها بدون در اختیار داشتن مواد اولیه، تنها با فناوری و جانمایی مناسب توانسته‌اند به ظرفیت‌هایی بالاتر از ایران دست پیدا کنند. در عین حال در کشوری همچون چین به عنوان یک کشور پیشرو در صنایع معدنی و فولاد در دنیا کارخانه‌ها در بنادر و همجوار دریاهای آزاد احداث شده‌اند تا هزینه‌های کمتری از لحاظ حمل و نقل و امکانات زیربنایی متوجه توسعه این صنعت باشد.

بر همین اساس با توجه به مشکلات کشور در زمینه تامین امکاناتی چون آب و ظرفیت پایین سیستم حمل و نقل ریلی در کشور، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که شهرهای حاشیه خلیج فارس و جنوبی‌ترین مناطق کشور،برای ایجاد کارخانه‌های فرآوری سنگ آهن و فولاد کشور مناسب هستند که در ایجاد طرح‌های جدید باید مورد توجه قرار گیرد.


منبع: شمانیوز

جانمايي ؛معضل بزرگ صنعت فولاد

اخبار وبگردی:

آیا این خبر مفید بود؟